Tom Wojny, bitwy i potyczki w kulturze staropolskiej jest zbiorem artykułów poświęconych problematyce bardzo szeroko pojętego konfliktu zbrojnego. Jak każde wydawnictwo zbiorowe, zawiera materiał dość zróżnicowany. Zamieszczono w nim zarówno analizy poświęcone tekstom bezpośrednio odnoszącym się do heroicznych dziejów Rzeczpospolitej, jak i takie które omawiają utwory traktujące tytułowe wojny i potyczki w sposób alegoryczny, by nie rzec, z przymrużeniem oka. Obok poematów i relacji poświęconych faktycznym wydarzeniom badacze zajęli się utworami opowiadającymi dzieje zupełnie fikcyjne. Tuż przy dziełach opiewających doniosłe zwycięstwa, ze szczególnym uwzględnieniem wiktorii grunwaldzkiej, omawiane są teksty podejmujące problem klęski i obraz żołnierskiej niedoli. Nic też dziwnego, że obok gatunków szczególnie predysponowanych do opiewania i relacjonowania owych starć, a więc epopei, kronik czy herbarzy, znaleźć tu można szczegółowe analizy barokowych romansów, humanistycznych dramatów, oracji obłóczynowych [...], dokonywane pod kątem nadrzędnego tematu, któremu poświęcono omawiany tom. Obszar zainteresowań badaczy nie ogranicza się bynajmniej do literatury polskiej, ale rozszerza na piśmiennictwo nowołacińskie, a także problematykę związków polsko-angielskich i polsko-włoskich. […] Książka przynosi wielostronny ogląd dawnego piśmiennictwa w różnym stopniu powiązanego z tematyką wojenną. I ta właśnie różnorodność oraz rozmaitość ujęć czyni z tej pozycji pracę interesującą, bo pokazującą nowe sposoby badania staropolskiej literatury, jej związków z nie zawsze heroiczną rzeczywistością, ale i mocną zależność od literackich konwencji.
(Z recenzji Adama Karpińskiego)
Tom wypełniają teksty sygnowane nazwiskami znanych i uznanych uczonych specjalizujących się w literaturze staropolskiej i dawnej kulturze, spośród których wypada w tym miejscu wymienić choćby Paulinę Buchwald-Pelcową, Ludwikę Ślękową, Jacka Sokolskiego, Marka Prejsa, Mirosławę Hanusiewicz-Lavallee, Marię Barłowską, Dariusza Śnieżkę, Kwirynę Ziembę, ale nie mniej interesujące i rzetelne dociekania prezentują też młodsi badacze. W zebranych tu artykułach wykorzystano najnowsze badania w obrębie podejmowanej tematyki. Trzeba przy tym zaznaczyć, że omawiana książka nie tyle podsumowuje i domyka istniejący stan badań nad określonymi w tytule aspektami kultury dawnej, ile otwiera pola nowe, które wymagają dalszej wytrwałej eksploracji.
(Z recenzji Joanny Partyki)
