Odchodząc od wierzeń. Analiza narracyjna... - Magdalena Grabowska

Apostazja jest pojęciem związanym z religią i oznacza formalne zerwanie więzi z daną wiarą. Osoba, która decyduje się na apostazję, rezygnuje z przynależności do swojego dotychczasowego wyznania lub wyrzeka się swoich przekonań religijnych. W Kościele rzymskokatolickim w Polsce apostazja oznacza złożenie w parafii zamieszkania pisemnego oświadczenie woli o rezygnacji z bycia członkiem/członkinią tej wspólnoty. . Wśród motywacji do apostazji można wyróżnić m.in.: zmianę przekonań, dezaprobatę wobec praktyk religijnych, krytykę dogmatów czy też osobiste doświadczenia. Apostazja może wiązać się z różnymi konsekwencjami społecznymi, kulturowymi i emocjonalnymi w zależności od kontekstu kulturowego oraz indywidualnych okoliczności. W niektórych społecznościach apostazja jest traktowana jako kontrowersyjna, lub wręcz nieakceptowalna, a osoby opuszczające wspólnotę religijną muszą stawić czoła ostracyzmowi oraz wykluczeniu społecznemu. Prezentowana książka zawiera analizę narracyjną danych jakościowych w postaci wywiadów o autobiograficznej treści przeprowadzonych z 35 osobami (19 kobiet i 16 mężczyzn) w przedziale wiekowym 1850+, które podjęły decyzję o odejściu ze wspólnoty Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce i podzieliły się tą informacją na facebookowej grupie o nazwie Apostazja 2020, która w 2022 roku liczyła ponad 22 tysiące członków. Pozyskany w ten sposób materiał poddany został analizie mającej na uwadze aspekty związane z tożsamością człowieka, w tym przede wszystkim z tożsamością religijną. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj mechanizm jej porzucania to, jak osoby przedstawiają ten proces, jak go postrzegają, gdzie upatrują przyczyn tej decyzji oraz jaki ma ona wpływ na ich życie. W przypadku narracji tożsamościowej ważne jest również poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób osoby biorące udział w badaniu poradziły sobie ze zmianą, na ile jest ona bolesna dla nich, a w jakim stopniu stanowi dowód na emancypację, detradycjonalizację czy refleksyjne spojrzenie na swoje życie oraz kulturę.