Tradycje kolędnicze dziadów żywieckich CD - Paweł Piotrowski

Kolędnicze zwyczaje Żywiecczyzny

Świętowanie czasu Bożego Narodzenia oraz końcówki oraz początku roku to dla mieszkańców Żywiecczyzny okres wyjątkowy. W tym czasie od wieków praktykowane jest kolędowanie, którym przez wiele dni od echa tętnią ulice, gdy grupy kolędnicze i obrzędowe odwiedzają mieszkańców, darując im świąteczne pieśni i lokalne przyśpiewki.

Okres kolędowania rozpoczyna się już drugiego dnia Świąt Bożego Narodzenia i trwa do Epifanii, zwanego powszechnie "Świętem Trzech Króli". W tym czasie na ulicach można spotkać niejedną kolędniczą grupę. Wszystko zaczyna się od "Szczepana" - dnia, w którym kolędnicy przejmują kontrolę nad ulicami i podwórkami.

Po wigilijnym wieczerzowaniu i świętowaniu pierwszego dnia Świąt, przyszedł czas na radosne kolędnicze odwiedziny z życzeniami. Często koproduktem tych wizyt jest szopka kolędnicza, która, obok gwiazdy betlejemskiej, jest najczęściej spotykanym rekwizytem w rękach kolędników. Szopkę zwykle niosą ze sobą dzieci, składając swoje życzenia poprzez pieśni kolędnicze.

Kolędowanie z gwiazdą betlejemską oraz kozłem to zasób starszej młodzieży oraz dorosłych. Gwiazda, zamocowana na drewnianym stelażu, jest wykonana ze szkła, papieru i bibuły, a następnie udekorowana papierowymi wycinankami, cukierkowymi pomponami i dzwonkami. Z gwiazdą kolędowanie dzieci jak i dorośli pod oknami, oczekując na moment, kiedy mieszkańcy domu zaproszą ich do środka.

Wśród kolędników nie zabraknie kozła. Jest to postać, która pokrywa się kożuchem lub wełnianym kocem, a jednocześnie trzyma nad głową drewnianą głowę zwierzęcia z futra, zwieńczoną rogami. Dla każdego regionu typowe są kolędnicy odgrywający role Śmierci, Kostuchy, Panny Młodej, Heroda, Żyda, Księdza oraz Policjanta.