Seria Tom Ripley

W świecie klasycznego kryminału Tom Ripley od lat budzi jednocześnie fascynację i niepokój. Jego sceniczny debiut w powieści Utalentowany pan Ripley to psychologiczny thriller o Ripleyu, w którym ambicja i lęk przed wykluczeniem przeradzają się w bezbłędnie zagraną rolę nowej tożsamości – to wzorcowy thriller z lat 50.. Autorką postaci jest [Patricia Highsmith](https://matfel.pl/tra-pol-271022-Patricia-Highsmith.html), a sam bohater powraca później w kolejnych tomach, współtworząc kanon gatunku, który do dziś definiują najlepsze [thrillery psychologiczne](https://matfel.pl/pol_m_Ksiazki_Thriller_Psychologiczny-24685.html). W pierwszej odsłonie poznajemy młodego nowojorczyka dorabiającego na drobnych oszustwach podatkowych; po propozycji Herberta Greenleafa wyjeżdża do włoskiego Mongibello, by sprowadzić do domu jego syna, Dickiego. Zdobywa jego zaufanie, a potem, naśladując głos, gesty i styl, coraz pewniej „wchodzi w skórę” przyjaciela. Książka była ekranizowana, a Tom Ripley już na starcie stał się synonimem chłodnej kalkulacji i magnetycznego uroku.

Tom Ripley - najbardziej charyzmatyczny antybohater literatury kryminalnej

To bohater, który wymyka się prostym etykietom. Jego siła nie wynika z brutalności, lecz z obserwacji i doskonałej imitacji. W tym sensie wpisuje się w manipulacyjne postacie w literaturze, ale pozostaje jedyny w swoim rodzaju: pociąga inteligencją, smakiem i dyscypliną, a zarazem nie waha się przekraczać granic. Dla czytelnika książki o Tomie Ripley’u są studium napięcia i kontrolowanej emocji; zło nie krzyczy – ono mówi półgłosem. To również konsekwentnie prowadzona seria o oszuście i zabójcy, w której przemoc staje się narzędziem utrzymania perfekcyjnie skrojonej roli społecznej. Tom Ripley przeraża, bo jest wiarygodny; fascynuje, bo odsłania mechanikę pragnienia bycia kimś innym, lepszym, „wreszcie na swoim miejscu”.

Wszystkie tomy serii Tom Ripley

Na pięciotomowy cykl Tom Ripley składają się kolejno: Utalentowany pan Ripley, Ripley pod ziemią, Gra Ripleya, Uczeń Ripleya, Ripley pod wodą – razem tworzą łuk fabularny, w którym każda decyzja i najmniejszy szczegół mają wagę dowodu. To nie tylko kronika zbrodni, lecz także zapis kompromisów i lęków bohatera, który stale negocjuje z rzeczywistością własną wersję prawdy. Ta seria książek Tom Ripley działa jak zwierciadło – odbija klasowe aspiracje, pociąg do piękna, sztuki i komfortu, a także nieustanny strach przed demaskacją. Po książki z serii Tom Ripley warto sięgać w kolejności, bo echa poprzednich wyborów wracają, zmieniając sens kolejnych wydarzeń. Sama nazwa cyklu – seria Tom Ripley – na stałe weszła do słownika miłośników prozy kryminalnej i wskazuje na literacki projekt, w którym bohater dojrzewa, ale nigdy nie traci czujności.

Dlaczego Tom Ripley fascynuje czytelników od ponad 70 lat?

Sekret tkwi w precyzji. Historia zaczyna się skromnie: chłopak z Nowego Jorku, żyjący z łatania budżetu, nagle dostaje szansę na zmianę – wyjazd do Włoch i możliwość wejścia do świata, o którym marzył. W Mongibello zaprzyjaźnia się z Dickiem, uważnie studiuje każdy nawyk, każdą pauzę w głosie, aż różnica między „ja” i „oni” zaczyna się zacierać. To, co z początku przypomina niewinną grę ról, przeradza się w projekt tożsamości. Właśnie dlatego seria Tom Ripley Patricii Highsmith rozgrywa się przede wszystkim w psychice: zbrodnia to efekt uboczny dążenia do stabilności i piękna, które mają przykryć wstyd, biedę i doświadczenie odrzucenia. Tom Ripley nie jest demonem – to racjonalny strateg, który z chłodną elegancją dobiera środki do celu.

Psychologiczny portret Toma Ripleya - między geniuszem a socjopatią

Ripley buduje siebie jak dzieło sztuki. Ma wyczucie stylu, ceni porządek, spokój i komfort. Pod tą fasadą kryje się jednak uważny rachmistrz emocji: sprawdza, ile może powiedzieć, co da się przemilczeć, gdzie postawić granicę. Jego empatia jest użytkowa – potrafi rozumieć innych, by skuteczniej nimi zarządzać. Nie kieruje się szałem, tylko kalkulacją; nie szuka chaosu, lecz harmonii korzystnej dla własnej legendy. Taki portret uderza aktualnością – w epoce masek i autoprezentacji Tom Ripley brzmi niepokojąco współcześnie. Dlatego saga o nim nie starzeje się: opowiada o głodzie przynależności, o klasowym awansie kupowanym za najwyższą cenę i o tym, jak kruche są tożsamości zbudowane na perfekcji. Im lepiej bohater dopasowuje garnitur, tym mocniej trzeszczą szwy jego spokoju. Zapraszamy do przejrzenia oferty MATFEL.pl.