"Zaułek koszmarów" - książka o historii upadku, którą na język filmu przełożył Guillermo del Toro. Co warto o niej wiedzieć?
Powieść „Zaułek koszmarów” napisana w latach 40. XX wieku i zekranizowana przez mistrza Guillermo del Toro, nie przestaje być aktualna. Dlaczego warto po nią sięgnąć i dziś? Bo to sprawnie napisana, wciągająca pozycja, w której pożądanie i romans splata się z wątkami rodem z klasycznej książki thrillera. Poznaj tajemnice tej pozycji!
Amerykański sen czy amerykański koszmar?
William Lindsay Gresham napisał „Zaułek koszmarów” w latach 40. XX wieku. Czy powieść, która powstała przed kilkoma dekadami może być wciąż aktualna i odpowiadać na pytania, które nurtują nas w 2022 roku? Jak najbardziej, ale do tego trzeba mistrzowskiego, ponadczasowego języka i szczególnej wrażliwości. Gresham spełnia te wymagania, a powieść „Zaułek koszmarów” czyta się tak, jakby dopiero przed chwilą ujrzała światło dzienne. Dzieło to zaliczane jest do klasyki amerykańskiej literatury noir. Opowiada historię Stantona Stana Carlisle, przystojnego 21-letniego mężczyzny, który wyróżnia się charyzmą i ambicją. Stanton wychodzi z założenia, że w życiu czeka go coś zdecydowanie lepszego niż jego ojca, agenta nieruchomości. Jako kuglarz z niejasnymi intencjami i najczarniejszymi pobudkami, trafia do świata jarmarku, w którym rządzi rozrywka nie tylko w postaci iluzji i cyrkowych sztuczek, ale też wódki. Główny bohater uwodzi czytającą w myślach Zeenie, mając wobec niej niecny plan, związany z jego ulubioną aktywnością w życiu, czyli „skubaniem frajerów. Język w „Zaułku koszmarów” Williama Lindsaya Greshama świetnie oddaje atmosferę opisanych przez Amerykanina sytuacji i miejsc: jest brutalny, bezwzględny, ale też przewrotny i kuszący. Właśnie dzięki niemu książkę czyta się jak wciągające od pierwszego zdania połączenie książki thrillera, romansu i cierpkiej analizy kondycji społeczeństwa, w którym pieniądze (jak się okazuje – niezależnie od konkretnego przedziału czasowego) stają się nadrzędną wartością. Po trupach do celu? W książce „Zaułek koszmarów” Williama Lindsaya Greshama to powiedzenie jest swoistym mottem, któremu podporządkowane są osobiste decyzje głównego bohatera.
Kino noir AD 2022. Guillermo del Toro ekranizuje powieść Greshama
Historią opisaną w książce „Zaułek koszmarów” Williama Lindsaya Greshama zafascynował się sam mistrz kina, Guillermo del Toro, znany z takich obrazów, jak „Labirynt fauna” czy „Kształt wody”. Tym razem reżyser postanowił zekranizować powieść, zapraszając do odegrania głównych ról dwa topowe w Hollywood nazwiska: Cate Blanchett i Bradleya Coopera. Czego możemy się spodziewać? Historii z dreszczykiem, która nie daje o sobie zapomnieć. Świetne, wysmakowane kadry, znakomita gra aktorska, doskonałe dialogi – to właśnie sprawia, że „Zaułek koszmarów” w kinowej wersji to rozrywka najlepszych lotów, chociaż wcale nie lekka. Guillermo del Toro przyznaje, że zainteresował się powieścią Williama Lindsaya Greshama już w latach 90. Jak tłumaczy w niedawno opublikowanym wywiadzie dla Vanity Fair: „Była cudownie obłąkana. Brutalna i jednocześnie poetycka. Odsłaniała mroczną podszewkę amerykańskiego snu”. Jak pisze krytyk Łukasz Muszyński na w swojej recenzji na portalu Filmweb, „Del Toro nie wyzbył się zamiłowania do makabry i niesamowitości. Wciąż jest wybornym stylistą. Nade wszystko zachował w sobie jednak współczucie dla odmieńców i potworów. Tym razem pochyla się jednak nad monstrami w ludzkiej skórze”. Naszym zdaniem to wyjątkowo trafne spostrzeżenie.
Autor w zaułku (własnych) koszmarów
Ciekawego kontekstu zarówno książce „Zaułek koszmarów”, jak i najnowszej ekranizacji tej powieści noir nadaje prywatne życie Greshama. Autor pod koniec lat 30. XX wieku pracował jako medyk w trakcie trwania hiszpańskiej wojny domowej. Jak podkreśla Marta Górna na łamach artykułu w Gazecie Wyborczej, „To, co tam zobaczył, zdeptało w nim nadzieję w ludzkość”. Właśnie w trakcie swojej pracy William Lindsay Gresham poznał byłego pracownika jarmarku, którego opowieści natchnęły go do napisania „Zaułku koszmarów”. Genialny pisarz tak dobrze opisywał przeżycia swoich bohaterów, bo niestety znał je z autopsji. Był alkoholikiem i cierpiał na depresję. W 1962 r. przedawkował środki nasenne, co było bezpośrednią przyczyną jego śmierci. W jego kieszeni znaleziono kartkę z napisem: „Bez adresu. Bez numeru telefonu. Bez biznesu. Bez pieniędzy. Zakończył karierę”. Jak się jednak okazuje, jego sława nie przemija, a dzięki filmowi Guillermo del Toro znów rzesze fanów książek thrillerów sięgną po powieść „Zaułek koszmarów”.
Plan na luty? Najpierw sięgnij po książkę „Zaułek koszmarów” Williama Lindsaya Greshama, jedną z najwybitniejszych pozycji w nurcie amerykańskiej literatury noir, a następnie wybierz się do kina na film Guillermo del Toro z Cate Blanchett i Bradleyem Cooperem, którego scenariusz powstał na kanwie tej książki thrillera, którą kupisz w naszej księgarni internetowej.
