Gołoborze - Maciej Siembieda

Mała wieś Grabin w świętokrzyskim, a w niej od dawna zwaśnione rody: Kończaki i Cebrzyny. Rodziny nienawidzące się do tego stopnia, że wszelkie konflikty rozwiązują między sobą krwi..ą, a z takiego starcia żywy wyjść może tylko jeden. W świecie, w którym honor ma większą wartość niż życie, a nazwisko jest zarówno błogosławieństwem, jak i przekleństwem, rodzi się pewna wyjątkowa miłość, która pachnie krwią i starymi urazami. Tutaj zaczyna się wieloletnia podróż, która będzie trwać ponad sto lat. Choć kre..w przelana przez pokolenia zdaje się nie do zmycia, zadajemy pytanie, które unosi się nad całą powieścią niczym echo dawnych tragedii: czy czas spowoduje, że dawne urazy ulegną zatarciu? Autor w mistrzowski sposób splata losy bohaterów, pokazując, że zemsta jest dziedziczna – przekazywana niczym nazwisko i herb. Każda śmierć rodzi kolejną, każdy pojedynek staje się tylko preludium do następnej tragedii. Nie brakuje tu brutalnych scen, ale przemoc nie jest tanim efektem – stanowi odbicie losów bohaterów, którzy nie potrafią żyć bez nienawiści. Narracja jest dynamiczna, pełna napięcia, a język – ostry jak nóż w dłoni bohatera. To powieść o tym, jak łatwo zatracić człowieczeństwo w imię lojalności i jak trudno wyrwać się z błędnego koła zemsty. "Gołoborze" to nie tylko historia o pojedynkach i śmierci, ale też o miłości – tej zakazanej, niemożliwej, a przez to najbardziej tragicznej. Autor zadaje pytanie, czy pokój między rodami w ogóle jest możliwy, gdy krew przelana przed wiekami wciąż domaga się ofiary. To książka, po której trudno się otrząsnąć – mroczna, intensywna i boleśnie prawdziwa w swoim przesłaniu: że największym wrogiem człowieka może być jego własne dziedzictwo. Maciej Siembieda przyzwyczaił swoich czytelników do mocno dopracowanych i „głębokich” powieści. Czytając tę książkę ma się wrażenie, że jej tworzenie było dla autora czymś wyjątkowym, bardzo osobistym. I wiecie co? Nie czytałem chyba bardziej prawdziwej powieści w swoim życiu. Z tym zdaniem Was zostawię – oczywiście gorąco polecam.

W pewnej świętokrzyskiej wiosce od lat toczą się waśnie pomiędzy dwoma rodami. Rodziny Kończaków i Cebrzynów podtrzymują konflikty, a do sprawiedliwości dochodzi się poprzez rozlew krwi - nawet kolejne pokolenia nie mogą odstąpić od naleciałości przodków... To monumentalna powieść, która toczy się na przestrzeni ponad stu lat - od powstania styczniowego, po lata 90. XX wieku. Poprzez kolejne pokolenia autor w niezwykle wymowny i przejmujący sposób ukazuje ludzi, których sączy jad pielęgnowanej nienawiści, stopniowo destabilizujący całą strukturę społeczną i prowadzący do katastrofalnych skutków. Od stosunkowo niepozornej sprzeczki po pojedynki na śmierć i życie oraz honorowe polowanie na innych - tak oto przedstawia się zemsta jako sens i cel sam w sobie. Tragedia pokoleń, których ojcowie doprowadzili do rozłamu i zmuszają do jego kontynuacji swe dzieci. Przestrzeń tej małej wioski to mikroświat, z którego nie ma ucieczki, bo przyciąga dziedzictwem, poszukiwaniem prawdy czy realizacją powinności rodowej. W swoistym szekspirowskim dramacie, ocierającym się o chociażby "Romeo i Julię" nie zaznamy romantyzmu czy swoistego piękna w cierpieniu. Zepsucie, brud i skrajność emocji pozostawiają po lekturze z trudną refleksją na temat kondycji czlowieczeństwa i upadku moralności dla spraw tego niewartych. Śledząc w fabule kolejnych bohaterów w następujących latach pogłębiającej się nienawiści, jednocześnie obserwujemy świat w pożodze wojennej, jak i "małą" wojnę w podobny sposób wyniszczającą i zbierającą krwawe żniwo. To nie jest łatwa i lekka lektura. Łączy w sobie wielogatunkowość, głęboką powagę i dobitny komentarz, a po jej zakończeniu dalej myśli zostają w tym świecie i porównują go z realnym. Jest napisana w pełni autentyzmu osobowości i uczuć, a jednocześnie oryginalnie i w pewien sposób drastycznie w swym naturalizmie. Na pewno nie pozostawia obojętnym. Ja muszę się z pewnością otrząsnąć po tej podróży, a jednocześnie, może kapkę masochistycznie, ale serdecznie zachęcam do wybrania się w nią - warto!