SKORZYSTAJ Z DARMOWEJ DOSTAWY DPD PICKUP/ŻABKA! OFERTA DLA ZAMÓWIEŃ OD 69 ZŁ!
Darmowa dostawa od 69,00 zł

Za odwagę i chirurgiczną precyzję. Literacka Nagroda Nobla 2022 dla Annie Ernaux. Kim jest francuska pisarka?

2022-11-25
Za odwagę i chirurgiczną precyzję. Literacka Nagroda Nobla 2022 dla Annie Ernaux. Kim jest francuska pisarka?

W 2022 roku Akademia Szwedzka postanowiła nagrodzić Annie Ernaux między innymi za "odwagę i precyzję w odkrywaniu zbiorowych ograniczeń pamięci osobistej", ale nie tylko. Twórczość noblistki jest to po prostu wciągająca, pełna autentycznych, nie zawsze łatwych emocji, które poruszają do głębi i nie pozostawiają obojętnym. Co warto wiedzieć o samej Ernaux i jej książkach?

Laureatka Literackiej Nagrody Nobla 2022. Za co Akademia Szwedzka wyróżniła Annie Ernaux?

Literacka Nagroda Nobla, przyznawana przez Akademię Szwedzką, to jedno z najważniejszych dla pisarzy wyróżnień. Taki laur świadczy nie tylko o tym, że ich twórczość jest po prostu świetna, ale także – że ma autentyczny wpływ na współczesność lub w najlepszy możliwy sposób wyraża współczesne nastroje. W 2021 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury zdobył pochodzący z Zanzbiaru Brytyjczyk, Abdulrazak Gurnah. W 2022 roku Akademia Szwedzka wyróżniła Annie Ernaux, Francuzkę, o której mówi się, że jak nikt inny potrafi opowiedzieć o tym, co dzieje się w duszach innych, choć z pozoru pisze o samej sobie.

Uzasadnienie Akademii jasno zresztą o tym mówiło: nagroda przyznana została za "odwagę i kliniczną ostrość, z jaką Annie Ernaux odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia pamięci osobistej". Jaką literaturę to dokładnie oznacza? Dlaczego sięgnięcie po dotychczasowe, polskie tłumaczenia książek Francuzki to najlepsze, co możesz dla siebie zrobić tej zimy? Sprawdź, o ile jeszcze nie poznałeś twórczości tegorocznej noblistki.

Kim jest Annie Ernaux i o czym pisze? To warto wiedzieć, zanim sięgniesz po prozę noblistki

Chociaż dla wielu pisarzy Nagroda Nobla w dziedzinie "literatura piękna" to laur, o którym skrycie marzą, Annie Ernaux pozostaje skromna i pracowita. Podobno Akademia Szwedzka nie mogła się do niej dodzwonić (pisarka zajęta była kolejnym tekstem), a wyróżnieniu poinformował ją… dziennikarz. Annie Ernaux urodziła się w 1940 roku i wychowała w robotniczej dzielnicy Yvetot, co nie pozostaje bez wpływu na jej twórczość.

Francuzka skupia się przede wszystkim na tworzeniu krótkich form autobiograficznych, które w jej przypadku tracą jednostkowy charakter, stając się uniwersalnymi opowieściami o codzienności i jej trudach, o emocjach, o relacjach z innymi i sobą samym. To, co dla literatury Annie Ernaux bardzo ważne, to próba przyjrzenia się z różnych perspektyw temu, co nie było jej obce od dzieciństwa: dysproporcjami, jakie generują płeć, język, klasa społeczna. Proza Francuzki to jednak coś więcej niż tylko surowość faktów.

Książki Annie Ernaux. Po które z nich warto sięgnąć i z jakiego powodu?

Literacka Nagroda Nobla, która oficjalnie ma zostać wręczona 10 grudnia, to nie jedyny sukces na koncie francuskiej pisarki, która otrzymała już między innymi laur Prix ​​de la langue française za całą swoją twórczość, Nagrodę Renaudot czy Nagrodę im. Marquerite Yourcenar. Była również nominowana do Nagrody The Man Booker International.

W każdym przypadku jury docenia to, co doceniła w tym roku Akademia Szwedzka – niezwykłą wrażliwość i uważność zarówno na innych, jak i na siebie. Fakt, że Annie Ernaux, jak sama mówi, jest raczej "etnolożką samej siebie" niż autorką beletrystyki, a to, co według niej literatura może zrobić najlepszego, to poszerzyć granice postrzegania siebie przez czytelnika. W Polsce, jak dotąd, powstała stosunkowo niewiele przekładów powieści noblistki.

Z całą pewnością warta uwagi polskiego czytelnika jest książka Lato Annie Ernaux, napisana 2008 roku. Pisarka zdaje się odpowiadać w niej na pytanie, czy byłaby szczęśliwsza, mogąc wieść zupełnie inne życie. My, czytelnicy, możemy zastanowić się nad tym samym, a możliwość przyjrzenia się wyborom innych ludzi pozwoli przeprowadzić cały proces ze słynną dla Ernaux chirurgiczną precyzją i bezboleśnie.

W polskim przekładzie przeczytać można także powieść Miejsce, napisaną przez Ernaux w 1983 roku i wyróżnioną Nagrodą Renaudot w 1984 roku. To mikropowieść, w której pisarka skupia się na swoich relacjach z ojcem, który prowadził sklep spożywczy i kawiarnię, ledwi wiążąc koniec z końcem.

Nie możesz przeczytać powieści Francuzki w oryginale? Koniecznie zajrzyj też do nowości – zbioru Bliscy, w którym znaleźć można trzy mikropowieści autorstwa Ernaux: przetłumaczone już wcześniej (i wspomniane przez nas) Miejsce, a także Pewną kobietę i Drugą córkę. Jesteśmy pewni, że już niebawem do puli tłumaczeń dojdą kolejne pozycje autorstwa Annie Ernaux.

Proza Annie Ernaux, choć do głębi osobista, jednocześnie nie jest pozbawiona uniwersalnego charakteru. Jeśli szukasz książek, które pozwolą Ci spojrzeć na samego siebie przez pryzmat doświadczeń i przemyśleń innej osoby, literatura tegorocznej noblistki na pewno powinna znaleźć się w Twojej biblioteczce.

Polecane

Lata - Annie Ernaux

Lata - Annie Ernaux

39,90 zł23,79 zł
Oszczędzasz 40% (16,11 zł).
Bliscy - Annie Ernaux, Agata Kozak

Bliscy - Annie Ernaux, Agata Kozak

39,90 zł23,79 zł
Oszczędzasz 40% (16,11 zł).
Zaufane Opinie IdoSell
4.80 / 5.00 7207 opinii
Zaufane Opinie IdoSell
2024-03-28
Wszystko zgodne z zamówieniem, szybka realizacja.
2024-03-28
Ok
pixel