Beren i Luthien. Pod redakcją Christophera Tolkien - J.R.R Tolkien

"Beren i Lúthien” w nowym wydaniu z 2025 roku to nie tylko odświeżona wersja jednej z najpiękniejszych historii miłosnych Śródziemia – to literacka podróż w głąb legendy, która zyskała nową oprawę, tłumaczenie i redakcję, zachowując przy tym duszę oryginału. Zawsze uważałem, że opowieść o Berenie i Lúthien to serce całej mitologii Tolkiena. To historia, która łączy w sobie wszystko, co najważniejsze: miłość, poświęcenie, walkę dobra ze złem, przekraczanie granic – zarówno tych fizycznych, jak i duchowych. Nowe wydanie z 2025 roku, przygotowane przez wydawnictwo Prószyński i S-ka, pod redakcją Christophera Tolkiena, z tłumaczeniem Agnieszki Sylwanowicz i Katarzyny Staniewskiej, daje tej opowieści drugie życie – bardziej kompletne, bardziej przejrzyste, bardziej dostępne. Książka liczy 368 stron i została wydana w twardej oprawie, co od razu daje poczucie, że trzymamy w rękach coś wyjątkowego. Format 147 × 208 mm sprawia, że jest wygodna w czytaniu, a jednocześnie elegancka na półce. Ale to nie wygląd jest tu najważniejszy – to treść, która została drobiazgowo odtworzona z rękopisów Tolkiena i po raz pierwszy przedstawiona jako zwarty, samodzielny tekst. To, co mnie ujęło, to sposób, w jaki Christopher Tolkien zestawił różne wersje tej historii – od najwcześniejszych szkiców, przez fragmenty „Silmarillionu”, aż po pełne narracje. Dzięki temu możemy zobaczyć, jak ewoluowała ta opowieść, jak zmieniały się jej akcenty, jak Tolkien szukał właściwego tonu. To nie jest tylko historia o miłości między człowiekiem a elfką – to opowieść o tym, jak rodzi się mit. Nowe tłumaczenie jest płynne, subtelne i oddaje poetyckość oryginału. Nie ma tu przesadnej archaizacji, ale też nie ma spłycenia – język jest dostojny, ale przystępny. Dzięki temu czytelnik może naprawdę zanurzyć się w świecie Beleriandu, poczuć grozę Morgotha, zobaczyć piękno Lúthien tańczącej w lesie i zrozumieć, dlaczego Beren był gotów oddać wszystko, by być z nią. Warto też wspomnieć o warstwie edytorskiej – przypisy, komentarze, wprowadzenia do rozdziałów. To wszystko sprawia, że książka nie jest tylko narracją, ale też przewodnikiem po świecie Tolkiena. Dla fanów to prawdziwa gratka – można porównać wersje, zobaczyć, jak zmieniały się imiona, motywy, wydarzenia. Dla nowych czytelników to świetna okazja, by wejść w ten świat z pełnym kontekstem. Czy są minusy? Dla kogoś, kto szuka wartkiej akcji, może to być zbyt spokojna lektura. Ale dla mnie – i myślę, dla każdego, kto kocha Śródziemie – to właśnie ten spokój, ta głębia, ta refleksyjność są największą wartością. To książka, którą się nie tylko czyta, ale którą się przeżywa. Podsumowując – nowe wydanie „Beren i Lúthien” z 2025 roku to coś więcej niż reedycja. To hołd dla Tolkiena, dla jego syna, dla wszystkich, którzy wierzą, że literatura może być piękna, mądra i ponadczasowa. Jeśli jeszcze nie czytałeś tej historii – teraz jest najlepszy moment, by to nadrobić.