Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli - Ryszard Jamka

Przekształcenie postaci Jakuba Szeli w historii i kulturze

Który z obrazów Jakuba Szeli był prawdziwy? Czy był bezwzględnym zbrodniarzem, wyzwalaczem ludu pracującego, czy bojownikiem klasowym? Postać Szeli stanowi jedno z najbardziej popularnych i zarazem skomplikowanych zagadnień w polskiej historii i kulturze. Pomimo setek poezji, powieści, opracowań naukowych, które narodziły się na przestrzeni niemal dwóch wieków, jego historia nadal jest niejasna. Przetrwały trzy kluczowe wersje jego legendy. Pierwsza z nich, napisana zaraz po rabacji galicyjskiej, kreuje go jako srogiego przestępcę - to dzieło szlachty, która zdołała zaszczepić ten obraz w kulturze polskiej. Rozbieżnym punktem widzenia okazały się jednak opowieści wiejskie, które uhonorowały Szelę jako bohatera, przyczyniającego się do zakończenia pańszczyzny w 1848 roku. Po drugiej wojnie światowej komuniści, doceniając jego rewolucyjne instynkty, uczynili go bohaterem swoich propagandowych narracji, co jednak okazało się jedynie chwilowym fenomenem.

"Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli" Ryszarda Jamki

"Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli" jest analizą prawie dwustuletniego procesu sporu o polską przeszłość, zdominowaną przez inteligencję i ziemiaństwo. Książka pokazuje, dlaczego w tej narracji nie znalazło się miejsce dla chłopów i ich zgłoszonego lidera.