Nie tylko siłą rzeczy - Natalia Cybort-Zioło

Osiąganie autonomii przez nauczycielki pracujące w wiejskich szkołach podstawowych, które są bohaterkami tej książki, uwikłane jest w wielowymiarową opresję. Jest ona związana z ich osobistą sytuacją życiową i wpływem innych osób, a także szerszą sytuacją ekonomiczną i historyczno-polityczną oraz uwarunkowaniami społeczno-kulturowymi. Nauczycielki godzą się na opresję w określonych obszarach, w innych natomiast walczą w obronie własnej wolności. Przyczyniają się również do wyzwolenia swoich społeczności i emancypacji poprzez edukację uczniów i uczennic. Szeroki wachlarz ich reakcji na opresję ukazuje ich niejednoznaczność, która wpisuje się w koncepcję dwuznaczności rozwiniętą przez Simone de Beauvoir, umożliwiającą bardziej dokładne dostrzeżenie etycznych zmagań osób i przez to bliższą ich rzeczywistym doświadczeniom.