Czarownictwo dla zbłąkanych dziewcząt - Grady Hendrix

Grady Hendrix oferuje nam powieść grozy z elementami magicznymi, której fabuła skupia się na nastoletnich dziewczynach, które zostały umieszczona w domu na odludziu z powodu niechcianej ciąży. I tak naprawdę najważniejszy temat tej powieści to wymiar społeczny, głośny sprzeciw wobec procederów Ameryki lat 70`, który niszczył psychikę i naznaczał traumą. Jeśli liczycie na krwawy bądź naprawdę straszny horror – nie sięgajcie po tę książkę. Jeśli jednak potrzebujecie grozy wynikającej bardziej z rzeczywistości, aniżeli z magii, czy działania sił nadprzyrodzonych – zasiądźcie do lektury, nie pożałujecie. „Czarownictwo dla zbłąkanych dziewcząt” porusza wiele wątków, jednak ten najważniejszy to sytuacja młodych dziewcząt, ich emocje, zagubienie oraz realia, w jakich przychodzi im funkcjonować. Chociażby z uwagi na to, tematyka i klimat książki są trudne, nieco przytłaczające, a niektóre opisy dość brutalne, co znakomicie oddaje dramat bohaterek, jednak nie każdemu może się spodobać. Wątek magiczny zaś jest dodatkiem, w mojej ocenie nawet metaforą, którą można interpretować na wiele sposobów w odniesieniu do fabuły. Z pewnością stawia on akcent na siłę kobiet i moc zjednoczenia, ale też jest reakcją na traumę, której doświadczają postaci. Hendrix świetnie też oddaje tło historyczne oraz społeczne USA lat 70`, co samo w sobie jest już przerażające. Jeśli macie więc ochotę na horror trochę inny niż taki, do którego jesteśmy przyzwyczajeni, gdzie najgroźniejszym potworem jest niestety człowiek, dodatkowo skłaniającym do refleksji i opartym na prawdziwych praktykach, zapiszcie sobie tę lekturę, a nie pożałujecie.

Przenosimy się do roku 1970, gdzie piętnastoletnia Neva zachodzi w ciążę i zostaje przymusowo wysłana do ośrodka dla "upadłych" dziewcząt. Ma urodzić dziecko, oddać je i zapomnieć o tych zdarzeniach, podobnie jak pozostałe mieszkanki przytułku. Za pomocą tajemniczej bibliotekarki, w ręce Nevy trafia księga czarownic, a zrozpaczone i zbuntowane dziewczęta zaczynają tworzyć krąg i pokazywać swoją siłę... Ta książka gatunkowo określana jest jako horror. Nie spotkałam się natomiast do tej pory z tak głęboko poruszającym, ważnym społecznie i wielowymiarowym znaczeniowo przedstawicielem tego gatunku. To nie o klasyczne "straszaki" tu chodzi. Macki zła i najbardziej przerażające scenariusze potrafią zgotować ludzie innym ludziom - zwłaszcza najbardziej bezbronnym. Autor bawi się konwencją, wplatając w grozę psychologię, co nieco z literatury pięknej, obyczaj i dramat socjologiczny. W duszne, ciężkie opary atmosfery Wellwood House wkraczamy, aby się ubrudzić tym, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami. Pozornie ułożona placówka, surowa, acz resocjalizujące "zbłąkane" dziewczyny, dająca im nowy start. W praktyce: manipulacja, brutalność, odarcie z godności, wytykanie palcami i odbieranie człowieczeństwa. Począwszy od imienia, które zostaje na nowo nadane w progach, aż po przymusowy odbiórmłodym matkom ich dzieci. Nawet bez wkraczania w sferę nadprzyrodzoną, sam dramat tych bohaterek, który przecież realnie przed reformą miał miejsce, jest absolutnie porażający. Fabuła, tocząc się z rytmem cyklu ciążowego Nevy, przybliża wspomnianą codzienność mieszkanek, ale i w pewnym momencie wkraczamy w niezwykle sensualną, wielowymiarową treść czarownictwa. I one razem robią piorunujące wrażenie, przede wszystkim emocjami, jakimi grają na czytelniku. Razem z dziewczynami odczuwamy zafascynowanie nowymi zdolnościami, ale też i strach oraz wstręt do ich konsekwencji. Czujemy nadzieję, aby zaraz ją stracić. Przeżywamy, cierpimy i w nieustannym kręgu życia odżywamy na nowo, wciąż z niezwykłą, kobiecą siłą. Z tej powieści można czerpać garsciami w odkrywaniu metafor, znaczeń i nawiązań. Rewelacyjnie tu współgrają tak odmienne motywy, a całość zapada na długo w pamięci. Serdecznie polecam! 🔥

"Usiądźcie. Posłuchajcie. Musicie zrozumieć, co nam zrobili, kiedy byłyśmy dziewczynkami. To ważna rzecz, którą musicie zapamiętać. Byłyśmy dziewczynami niezsocjalizowanymi, łatwymi, napalonymi i emocjonalnie niedojrzałymi, które za szybko dorastały. Rose nie miała nawet osiemnastu lat, Holly właśnie skończyła czternaście, a ja piętnaście. Jakkolwiek chcecie nas nazwać, byłyśmy dziećmi." Grady Hendrix, który znany jest bardziej jako pisarz balansujący na granicy horroru z groteską tym razem sięga po historię społeczną. Jak sam zapewnia, został zainspirowany do jej napisania ponieważ zetknął się z osobami w swojej rodzinie, które były samotnymi matkami w latach, o których traktuje książka. "Czarownictwo dla zbłąkanych dziewcząt" to powieść, która łączy wspomnianą przeze mnie historię społeczną z elementami horroru i opowiada o dziewczętach umieszczanych w domu dla samotnych matek. Rzecz się dzieje w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Towarzyszymy piętnastoletniej Nevie/Fern*, która po przybyciu do ośrodka spotyka inne dziewczyny sobie podobne – Rose, hipiskę, która chce zatrzymać swoje dziecko czy Zinnę, która chciałaby poślubić ojca swojego dziecka. Jednak to nie takie proste i nie jest ważne czego chcą dziewczyny, bo założenie tego domu i ich podobnych jest zgoła inne. Każda z nich ma wykonywać polecenia, słuchać personelu, pokutować za grzechy, a po rozwiązaniu zmuszane są do oddania swoich nowo narodzonych dzieci do adopcji. Bogate pary tylko czekają. Nikogo nie interesuje, co czuje przyszła matka. Przyjeżdża do tego ośrodka by pozbyć się problemu i nie przynosić wstydu rodzinie. Jeżeli ktoś szuka wspomnianej w tytule magii, to trochę się zawiedzie, choć może wcale nie. Ona jest, ale chyba nie taka, na jaką liczy część czytelników. Faktycznie Hendrix umieszcza za pośrednictwem tajemniczej bibliotekarki księgę czarownic, która trafia w ręce Nevy/Fern. I ona pozwala by uwierzyć przede wszystkim w siebie i we własną siłę „bo w świecie, gdzie najstraszniejsze potwory mają ludzkie twarze i władzę absolutną, czary okazują się najmniej przerażające…” "Byłyśmy „dziewczętami”. Tak nas nazywali w artykułach, przemówieniach i aktach urzędowych: złe dziewczęta, neurotyczne dziewczęta, nieszczęśliwe dziewczęta, zbłąkane dziewczęta, samolubne dziewczęta, dziewczęta z kompleksem Elektry, dziewczęta próbujące wypełnić pustkę, dziewczęta łaknące uwagi, dziewczęta z przeszłością. Dziewczęta, które potrzebują dyscypliny (…) Dziewczęta, które nie potrafią odmówić." "Czarownictwo dla zbłąkanych dziewcząt" to powieść grozy, mroczna i niepokojąca, ale mimo wszystko pełna nadziei; z trudną tematyką i wciągającą fabułą. Uważam, że powinno się ostrzec bardziej wrażliwe osoby i kobiety w ciąży. Myślę, że to nie będzie odpowiednia lektura dla nich. W książce znajdują się opisy ciąży i porodu bez filtra/bez upiększania, co porównywane może być, nie bez przyczyny, do horroru ciała. Nie będę nikogo oszukiwać. Powieść Grady’ego Hendrixa nie jest dla każdego czytelnika, ale ja uważam ją za ważną i bardzo potrzebną. Można jeszcze dodać – wielkie brawa dla autora za to jak świetnie potrafił „wejść w skórę” tych dziewcząt, odtrąconych, niechcianych, złych. Jestem pod ogromnym wrażeniem. A także dla tłumacza polskiego przekładu Tomasza Bieronia, który sprawił, że czułam się jakby do mnie „mówiła” dziewczyna/kobieta. *dwa imiona nie są przypadkiem – dziewczynom nie wolno w ośrodku posługiwać się swoim imieniem i każda z nich otrzymuje nowe imię