Terror niemiecki w powiecie Mińsk Mazowiecki... - Joanna Nikel

Monografia ukazuje niemiecką politykę okupacyjną w latach 1939-1944 w powiecie Mińsk Mazowiecki. Główne osie narracji wyznaczają: struktury niemieckiej administracji cywilnej, policyjnej i wojskowej oraz terror jako metoda sprawowania władzy, a także represje i prześladowania ludności powiatu ze szczególnym uwzględnieniem eksploatacji gospodarczej i polityki eksterminacyjnej. Zagadnienia te osadzono w kontekście instytucjonalno-biograficznym. Dużo uwagi poświęcono również kwestiom powojennych rozliczeń, w szczególności w RFN. W opracowaniu oparto się głównie na niepublikowanych dokumentach z niemieckich archiwów.

Choć jest to opracowanie mikrograficzne, autorka trafnie zdecydowała się osadzać prezentowane sprawy lokalne w szerszych kontekstach dotyczących polityki władz niemieckich w całym Generalnym Gubernatorstwie czy rozważań na temat pojęcia Zagłady i odpowiedzialności za nią. Uważam to za właściwe podejście, które powinno stanowić wzór dla innych autorów tego typu publikacji. Autorka dotarła niemal do wszystkich wartościowych publikacji na temat okupacji niemieckiej w Polsce. Z niektórymi ocenami zawartymi w literaturze przedmiotu polemizuje. Zawsze czyni to w sposób kompetentny i wyważony, opierając się na solidnych argumentach naukowych.

prof. dr hab. Jan Kęsik

Praca stanowi ważną kontynuację badań w obszarze mikrohistorii oraz trendu w badaniach nakierowanego na pozbawienie sprawców anonimowości. Podkreślić należy pełne potraktowanie problematyki żydowskiej, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych polskich zachowań osadzonych w kontekście okupacyjnej rzeczywistości. Bardzo ciekawe jest także obszerne opracowanie zagadnienia rozliczeń za zbrodnie popełnione podczas okupacji, w tym krytyczna weryfikacja oparta na opisie polityki okupacyjnej powojennych działań zachodnioniemieckiego wymiaru sprawiedliwości.

prof. dr hab. Piotr Madajczyk