Ballady beskidzkiego Dziada - Barbara Faron

Naiwny ludowy narrator, wiodąc czytelnika do zagród skupionych w odgrodzonej od świata gorczańskiej dolinie, przedstawia losy prostych ludzi, którym przyszło narodzić się i egzystować w surowych, górskich warunkach. Co istotne egzystować obok szeregu niematerialnych istot, takich jak śmierć, diabeł, boginki, strzygonie, siodełka, mamuny czy duchy, w których istnienie nikt nie śmiał ówcześnie wątpić.

Każda z opowieści mogłaby funkcjonować oddzielnie, niemniej bohaterowie poszczególnych części są ze sobą powiązani. Akcja całości obejmuje kilkadziesiąt lat, a spaja ją postać tajemniczego Dziada, którego oczyma czytelnik śledzi wydarzenia osadzone na tle autentycznych tradycji i wierzeń.

Wszyscy główni bohaterowie istnieli naprawdę z wyjątkiem symbolicznego wędrownego Dziada oraz kilku postaci drugoplanowych. Czytając, należy jednak pamiętać, że nie jest to książka dokumentalna, tylko literacka wizja lokalnych podań i wspomnień.

Ponieważ nadrzędnym celem autorki nie było stworzenie zwyczajnej sagi rodzinnej, wybrała formę utworu z założenia odbiegającego od wzorca powieści realistycznej, a skłaniającego się raczej ku baśni.

Baśni, która nie miałaby szansy zaistnieć, gdyby nie okraszone miejscowymi legendami, zapamiętane z dzieciństwa opowieści.