Żywioły T.2 Ogień i Powietrze - John Boyne

„Ogień i powietrze” Johna Boyne’a to książka, która już od pierwszych stron wciąga w gęstą, niepokojącą sieć ludzkich emocji. Autor, znany z wyjątkowej wrażliwości i umiejętności odkrywania najciemniejszych zakamarków ludzkiej natury, proponuje tu dwie mini-powieści — odrębne, a jednak doskonale ze sobą współbrzmiące. To historie, które pokazują, jak wiele może w człowieku zmienić jedno wydarzenie, ale też jak ogromną siłę ma pamięć i trauma, gdy zostają zepchnięte w głąb świadomości. Pierwsza z opowieści koncentruje się na Frey’i — kobiecie, która z zewnątrz wydaje się ucieleśnieniem sukcesu. Chirurg o ustabilizowanej pozycji, eleganckie życie, luksusy, które dla wielu są nieosiągalne. Jednak Boyne szybko odsłania drugą stronę tej perfekcyjnej fasady. Freya jest osobą nieprzystępną, chłodną, wręcz okrutną, a jej emocjonalne znieczulenie prowadzi czytelnika do pytania: czy to świat uczynił ją taką, czy też zawsze nosiła w sobie tę twardość? Autor wraca do jej dzieciństwa, do jednego feralnego lata, które być może zapoczątkowało lawinę późniejszych decyzji. To studium charakteru pisane niezwykle oszczędnym, ale celnym stylem, w którym każdy detal ma znaczenie. Druga mini-powieść to zupełnie inna energia — Aaron Umber i jego czternastoletni syn, którzy odbywają podróż, dosłownie i metaforycznie, dziewięć kilometrów nad ziemią. To historia bardziej refleksyjna, cicha, przesiąknięta niepokojem i troską. Aaron to mężczyzna, który dźwiga ciężar przeszłości i lęk o przyszłość swojego dziecka. Chce stać się lepszym ojcem, niż był dla niego świat, ale nie ma pewności, czy starczy mu na to czasu, zrozumienia i odwagi. Ten fragment książki zachwyca delikatnością — pokazuje, jak trudno jest mówić o emocjach, szczególnie mężczyznom, którzy uczyli się całe życie milczeć. W obu historiach Boyne porusza czytelnika bez tanich chwytów. Jest w nich gęsto od emocji: smutku, frustracji, gniewu, tęsknoty, ale też tego ledwo uchwytnego pragnienia, by być kimś lepszym. Podczas lektury trudno nie zatrzymać się na chwilę i nie spojrzeć w siebie, bo autor nie narzuca ocen — on tylko otwiera drzwi. To, jak je zamkniemy, zależy już od nas. Gatunek tej książki można określić jako psychologiczna proza obyczajowa z silnym dramatycznym rdzeniem. To literatura dla czytelników, którzy szukają czegoś więcej niż rozrywki — dla tych, którzy chcą rozumieć motywacje bohaterów, lubią analizować człowieka i jego emocjonalne labirynty. Sprawdzi się u osób, które cenią subtelność, głębię, a także moralnie nieoczywiste historie. „Ogień i powietrze” wciąga, porusza i długo nie opuszcza myśli. Boyne po raz kolejny udowadnia, że potrafi pisać o człowieku w sposób szczery, odważny i pełen empatii. To książka, którą warto przeczytać — nie tylko po to, by zrozumieć bohaterów, ale może przede wszystkim po to, by na chwilę zatrzymać się nad samym sobą. Polecam z pełnym przekonaniem.