Strategie romantyczne. Projekty, legendy... - Magdalena Siwiec

Książka jest poświęcona strategiom stosowanym zarówno przez twórców romantyzmu europejskiego, jak i przez ich badaczy. Poszczególne części skoncentrowane są wokół projektów, ideałów, wyobrażeń zazwyczaj niemożliwych do realizacji, stanowiących jednak zasadniczy punkt odniesienia. Część pierwsza dotyczy projektów. Właśnie jako projekt jawi się sam romantyzm w wypowiedziach estetycznych u progu epoki (Wordstwortha, Hugo, Mickiewicza). Asymptotyczny charakter mają także wyobrażenia i literackie przedstawienia w literaturze romantycznej doskonałej Księgi czy doskonałego czasu. Część druga skupia się na wspólnotach wyobrażonych: w dialogu z poprzednikami (Norwid- Słowacki), w idealizowanej relacji bratersko-siostrzanej (Żmichowska), w legendach integrujących wspólnotę narodową postrzeganych zarówno z perspektywy rodzimej, jak i obcej (legenda o Wandzie). Część trzecia dotyczy komentarzy krytycznych - i dawnych (obecność literatury francuskiej w polskiej krytyce z lat 1764-1918), i współczesnych kreujących obraz romantyzmu. Książka wydobywa na plan pierwszy nie punkty dojścia, ale właśnie strategie, bo w romantyzmie dążenie staje się ważniejsze niż osiągnięcie celu.

Najnowszą książkę Magdaleny Siwiec to interesująca i udana próba redefinicji kluczowych zjawisk związanych z formacją romantyczną. Krakowska badaczka prezentuje niezwykle dojrzały warsztat filologiczny, a jej analizy wzbogacone są o element komparatystyczny, który pozwala lepiej zrozumieć przemiany literatury polskiej. Bez cienia przesady można stwierdzić, że Strategie romantyczne, projekty, legendy, komentarze to książka, która wychodzi naprzeciw postulatowi sformułowanego niegdyś przez Franois Josta: znać wyłącznie własną literaturę, to jakby nie znać żadnej.