Status Animarum. Studia z dziejów parafii... - Józef Marecki

W położonej w powiecie krośnieńskim parafii Wrocanka zachowało się bezcenne źródło historyczne zatytułowane Status animarum parochiae Wrocanka. Jest to szczególnego rodzaju dokument metrykalny prowadzony w pierwszych trzech dekadach XX wieku, a sięgający wywodami genealogicznymi niekiedy do II połowy XVIII wieku, rejestrujący parafian (choć nie tylko ich) dwóch wsi należących do parafii: Wrocanki i Szczepańcowej. Wpisy zawierają imiona i nazwiska, miejsce zamieszkania, ale także informacje i daty dotyczące narodzin, chrztów, ślubów i śmierci oraz pogrzebów, czyli w zasadzie dane administracyjne niezbędne do właściwego funkcjonowania parafii. Księga zawiera także szczegółowe dane dotyczące lokalnej społeczności i tworzących ją rodzin. Czytelnik odnajdzie informacje o pochodzeniu rodowym, ponadto o aktywności zawodowej i społecznej oraz świadectwa codzienności opisy zdarzeń losowych i dziejowych. Wartość tej lokalnej kroniki wynika w dużej mierze z tego, że odnosi się do wydarzeń mających miejsce na przestrzeni niemal dwóch stuleci.

Niniejsza edycja Status animarum parochiae Wrocanka, w wydaniu naukowym i opracowaniu ks. prof. zw. dra hab. Józefa Mareckiego, pozwoli przybliżyć badaczom zasady funkcjonowania parafii sięgającej swymi początkami wieków średnich, miłośnikom historii lokalnej dotrzeć do bezcennych informacji dotyczących Wrocanki i okolic, a potomkom i krewnym osób zapisanych w tej księdze odnaleźć rodzinne korzenie.

Autor naukowego opracowania podjął się zadania nowatorskiego uwiecznienia edytowanego źródła, wskazując na ważność ówczesnego systemu informacyjnego przy prowadzonych księgach parafialnych. () Pogłębiona charakterystyka księgi wskazuje na wychwycenie sukcesów i problemów jakie towarzyszyły życiu społeczności parafialnej.

Z recenzji ks. dra hab. Romana Majki CSMA

Wydawnictwo ma znaczenie z perspektywy historii lokalnej i regionalnej, a także w związku z coraz popularniejszymi w ostatnich latach badaniami biograficznymi i genealogicznymi. Autor wykorzystał właściwą bazę bibliograficzną zarówno piśmienniczą, jak i archiwalną. Opracowanie jest zgodne z tytułem, zostało poddane zasadom edycji właściwym dla wydawnictw źródłowych i poprzedzone wstępem wprowadzającym do lektury źródła.

Z recenzji dra hab. Filipa Musiała, prof. UIK

Wielu czytelników w opublikowanym Status animarum parochiae Wrocanka odnajdzie swoje korzenie, losy przodków, niegdysiejsze historie bardziej lub mniej chwalebne, cząstkę małej Ojczyzny położonej na prawym brzegu Jasiołki. [] Autor nie tylko poświęcił czas na opracowanie i edycję źródła, ale ponadto w pierwszej części pracy przedłożył jasny historyczny wykład dotyczący dziejów liczącej ponad sześć wieków Wrocanki, której nazwa po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach średniowiecznych w 1420 roku, ale także wyjaśnił genezę tworzenia spisów parafian na ziemiach polskich.

Z recenzji dr hab. Lucyny Marii Rotter, prof. UPJP II w Krakowie