Brak. Doznawanie i doświadczanie w liryce.. - Urszula M. Pilch

Książka jest cyklem studiów o odczuwaniu i doświadczaniu braku oraz o akcie twórczym wynikającym z uświadomienia sobie przez poetów braku jako cechy bytu. Autorka analizuje sposób ujmowania tej kategorii przez Juliusza Słowackiego, Felicjana Faleńskiego, Adama Asnyka, Marię Konopnicką, Kazimierza Tetmajera, Wacława Rolicza-Liedera, Leopolda Staffa, Marię Komornicką, Wincentego Koraba-Brzozowskiego, Bronisławę Ostrowską i Bolesława Leśmiana, nadto okazyjnie - innych poetów modernistycznych. Rekonstruuje osobny nurt w poezji XIX wieku, odsłaniając pokłady niepewności, pesymizmu, lęku przed czymś, co poeci przeczuwali lub dostrzegali, nawet mimo optymistycznego przekonania epoki, że ludzkość potrafi rozpoznać prawa rządzące światem i na ich podstawie przewidywać oraz kształtować przyszłość. Spod tych praw i zza obrazów projektowanej rzeczywistości wyziera poczucie życia niepełnego, w bycie niedoskonałym.

Opisanie tego nurtu umożliwia pogłębienie argumentacji na rzecz "dziewiętnastowieczności" jako formacji psychokulturowej. Stanowi ono też nową propozycję pojęciową w próbach definiowania tak zwanej nowoczesności. Zarówno "dziewiętnastowieczność", jak i nowoczesność są intelektualnymi wyzwaniami humanistyki polskiej i europejskiej ostatnich dwóch dekad, a praca Urszuli M. Pilch na te wyzwania odpowiada.

Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Budrewicza