Niewidzialni - Pajtim Statovci

Jest kwiecień 1995 roku. Arsim ma dwadzieścia cztery lata, niedawno się ożenił, studiuje na Uniwersytecie w kosowskiej Prisztinie i stara się nie wychylać, by w spokoju zrobić dyplom w miejscu i czasie nieprzyjaznym dla Albańczyków. Pewnego dnia w kawiarni poznaje Miloa, młodego Serba, i od tej chwili dla obu bohaterów wszystko się zmienia.

Wkrótce potem Arsim dowiaduje się, że zostanie ojcem, i jednocześnie rozpoczyna drugie, potajemne życie. Gorączkowy romans nie może jednak mieć ciągu dalszego wybuch wojny sprawia, że rodzina Arsima wyjeżdża za granicę, a nieśmiały Milo wchodzi na mroczną ścieżkę, o czym dowiadujemy się z chaotycznych wpisów do dziennika. Lata później Arsim, deportowany z powrotem do Prisztiny po pobycie w więzieniu, samotny i złamany, znajduje się w sytuacji, która każe mu się zastanowić nad swoją przeszłością. Co tak naprawdę stało się z nim, z nimi? Jak wiele może znieść i wybaczyć człowiek?

W historię bohaterów wpleciona jest opowiedziana na nowo legenda o demonicznej wężowej istocie. Ta niesamowita historia daje Arsimowi i Miloowi język, w którym rozważają to, co dawniej mieli. Pajtim Statovci uważnie patrzy na świat i w swoim niepowtarzalnym stylu mówi o pożądaniu, destrukcji, intymności i różnych frontach każdej wojny.

Niewidzialni, trzecia powieść Pajtima Statovciego, autora bestsellerowego Przejścia (Pauza 2020, przekład Sebastiana Musielaka), w 2019 roku uhonorowana została najważniejszym fińskim wyróżnieniem literackim, nagrodą Finlandia. Angielski przekład Niewidzialnych w 2021 roku był nominowany do The Kirkus Prize for Fiction. Opublikowana w oryginale w 2019 roku książka w 2021 otrzymała także nominację do Nagrody Literackiej Rady Nordyckiej, a jej włoskie tłumaczenie włoską Premio Grinzane Cavour. W 2023 roku Niewidzialni znaleźli się na krótkiej liście The James Tait Black Prize w Wielkiej Brytanii.

Doskonała. W tej opowieści o utracie i zmarnowanych szansach Statovci opowiada o potwornościach konfliktów na Bałkanach, dając tło historii o rozchodzących się ścieżkach kochanków.

The New York Times Book Review

Absolutnie wciągająca. Statovci wpuszcza niewiele słońca do swojej opowieści, aby lepiej podkreślić, jak potężne mogą być homofobia i wstręt do samego siebie.

Kirkus Reviews

Druzgocąca w najpiękniejszy możliwy sposób. Od pierwszych stron wiesz, że znalazłeś się w rękach artysty doskonałego.

Torrey Peters, autorka Trans i pół, bejbi

Wspaniale napisany portret miłości, utraty i wojny. Niewidzialni to sugestywna opowieść o pożądaniu i wysiedleniu. (...) Statovci jest mistrzem.

Publishers Weekly

Znakomita. Niewidzialni to wybitne osiągnięcie, a Statovci to wielki talent.

The New York Times