Korespondencja i literatura okolicznościowa.. - Mariola Jarczykowa

Książka poświęcona jest listom i utworom okolicznościowym z XVII wieku, które powstały w rodzinnym kręgu magnatów litewskich głównie Radziwiłłów i Sapiehów. Omawiane, nieznane teksty rękopiśmienne i drukowane zostały wydobyte z polskich i zagranicznych bibliotek i archiwów. W poszczególnych rozdziałach ukazano nie tylko prywatne piśmiennictwo związane z wydarzeniami rodzinnymi (narodziny, śluby, pogrzeby), ale także przybliżono sporne kwestie różniące rywalizujących ze sobą magnatów. Dzięki listom sługi księcia Krzysztofa Piotra Kochlewskiego można poznać różne aspekty funkcjonowania Kiejdan, prywatnego miasta Radziwiłłów, natomiast wymiana epistolografii między sławnym poetą, jezuitą Maciejem Kazimierzem Sarbiewskim a synem przywódcy różnowierców na Litwie Januszem Radziwiłłem ukazuje w ciekawym świetle zagadnienia tolerancji religijnej.

Wiersze okolicznościowe omówione w drugiej części pracy wskazują na emocjonalny stosunek ówczesnych autorów do głównych bohaterów książki w panegirykach wychwalano ich zasługi, wyrażano radość z powodu powiększenia się rodzin i zwycięstw na bitewnych polach, a także smutek związany ze śmiercią hetmana wielkiego litewskiego. W paszkwilach piętnowano natomiast uczestników tumultu wileńskiego oraz opowiadającego się za Szwedami księcia Janusza Radziwiłła.

Omówienia listów i utworów okolicznościowych uzupełniono o zagadnienia związane z edytorstwem tych form piśmienniczych.