Ekonomia behawioralna w konstrukcji systemów... - Wojciech Sieczkowski

Zmiany demograficzne i makroekonomiczne powodują potrzebę zmian w systemach zabezpieczenia społecznego. Zmienia się rola i zadania państwa. Bardzo ważnym elementem zmian jest (pod)system zabezpieczenia emerytalnego. Rośnie rola dozabezpieczenia (doubezpieczenia) emerytalnego. Oznacza to przeniesienie problemu odpowiedniego zabezpieczenia emerytalnego na indywidualnych uczestników systemu. Wymaga to rozpatrzenia trzech rodzajów decyzji: oszczędzanie (saving) inwestowanie (investing) przejście na emeryturę (retiring). Rodzi to pytanie: czy postępowanie uczestników systemu emerytalnego jest racjonalne? Według ekonomii behawioralnej ludzie są przewidywalnie nieracjonalni (quasi-racjonalni), aczkolwiek nieracjonalność nie oznacza wprost nieprzewidywalności. Czy uczestnicy systemów zabezpieczenia emerytalnego postępują racjonalnie z punktu widzenia oferowanych im uzupełniających form zabezpieczenia? Czy zastosowanie metod behawioralnych pozytywnie wpływa na uczestnictwo w danym systemie emerytalnym i na podejmowanie racjonalnych decyzji emerytalnych? Czy metody behawioralne są uniwersalne, czy można wykorzystywać je bez względu na swoiste cechy konkretnego systemu emerytalnego? W książce wskazane i poddane ocenie są zastosowania metod behawioralnych do różnorodnych zmian, jakie przeprowadzane są w systemach zabezpieczenia emerytalnego na świecie. Założono, że wyniki badań będą mogły być wykorzystane jako podstawa ewentualnego usprawnienia rozwiązań o charakterze behawioralnym w systemie zabezpieczenia emerytalnego w Polsce. Publikacja stanowi bogate źródło wiedzy przedstawiające obszerne studia z zakresu literatury przedmiotu, analizę statystyczną danych wtórnych oraz analizę porównawczą i pogłębione studia przypadków (case study). Przeprowadzone studia przypadków pozwalają stwierdzić, że nie ma uniwersalnych sposobów podejścia do zastosowania metod behawioralnych w systemach zabezpieczenia emerytalnego. Różnice w skuteczności metod wskazują na potrzebę dalszych badań, zanim będzie można stosować ekonomię behawioralną w systemach emerytalnych, w szczególności dotyczy to zastosowania metod behawioralnych w ewentualnych zmianach w polskim systemie zabezpieczenia emerytalnego.