Znany i nieznany. Udalryk Heyzmann, osoba, epoka.. - Ernest Cezary Bodura

Postać godna odkrycia: Udalryk Heyzmann

Udalryk Heyzmann, wybitny galicyjski uczony i intelektualista z XIX wieku, to postać, która przez lata popadła w niezasłużone zapomnienie. Ten profesor prawa, który stanął na czele Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1883-1884, z całą pewnością zasługuje na odnowienie swojej pamięci w kontekście współczesnej kultury i nauki.

Choć Heyzmann, podobnie jak inni znani krakowscy naukowcy tamtych czasów, pochodził z rodziny zgermanizowanych Austriaków, jego życie, postawa i dorobek naukowy stanowiły jednoznaczne, wręcz naznaczone głębokim uczuciem, odzwierciedlenie przywiązania do polskiej tożsamości narodowej. Nie tylko to, Udalryk Heyzmann był aktywnym uczestnikiem procesu polonizacji programu nauczania na Uniwersytecie Jagiellońskim, będąc jednym z pierwszych profesorów Wydziału Prawa, którzy mogli wykładać po polsku dzięki ustępstwom Wiednia w kwestii językowej w początkach 1861 roku.

Udalryk Heyzmann niewątpliwie zasługuje na miano jednego z najważniejszych historyków prawa kościelnego w dziejach Uniwersytetu Jagiellońskiego. Warte uwagi są również jego liczne publikacje, w tym prace z zakresu historii powszechnej oraz prawa kościelnego Polski. Był także redaktorem edycji kluczowych tekstów źródłowych służących do badań nad historią polskiego prawa z okresu średniowiecza.

Wychodząc na przeciw współczesnym potrzebom badań prawniczych, Udalryk Heyzmann był jednym z twórców nowoczesnej polskojęzycznej terminologii związanej z prawem małżeńskim i rodzinnym.