Włoska balerina - Kristy Cambron, Dominika Chylińska

Kiedy rok temu, tuż po przeczytaniu “Dziewczyny z Paryża” ujrzałam w mediach społecznościowych piękną okładkę i opis nowej powieści Kristy Cambron wiedziałam, że będę chciała ją przeczytać, o ile zostanie wydana w Polsce. Zatem na wstępie dziękuję Wydawnictwo Znak za jej wydanie i egzemplarz recenzencki. Grazie ☺️ Bardzo chciałabym, aby opowiedziana przez Cambron historia urzekła mnie równie mocno, jak ta okładka, niestety aż tak bardzo mnie nie zachwyciła. Podobały mi się w niej wątki odnoszące się do czasów II Wojny Światowej m.in. związane z rzezią rzymskiego getta, która rozpoczęła się 16 października 1943r.; działaniami autentycznych postaci - administratorów szpitala bonifratów i zakonników z przyległego kościoła (w tym Polaka, ojca Maurycego Białka) na Wyspie Tyberyjskiej, udzielających schronienia uciekającym Żydom, wymyślając zakaźną chorobę - Syndrom K, nazwaną tak od pierwszej litery nazwiska Herberta Kapplera, szefa gestapo w Rzymie; obrazem frontowych doświadczeń Amerykańskich żołnierzy w trakcie kampanii włoskiej, wśród których znajdowało się wiele znakomitości, w tym zdobywca Pulitzera pisarz John Steinbeck, czy ukrywaniem radiostacji przez partyzantów. Losy angielskiej primabaleriny Julii Bradbury, alianckich żołnierzy Courtney’a Colemana, AJ Nelsona i małej żydowskiej dziewczynki - Calli z lat przedwojennych i wojennych przeplatają się z losami Delaney i Matteo (wnuczki Coleman'a i wnuka Calli) osadzonymi w czasach współczesnych. Brak płynności, wracanie do historii życia każdego z nich, w momencie, kiedy ich losy się połączyły, plus splecenie ich z wątkiem współczesnym, wprowadza tumult, choć zazwyczaj nie mam problemów z odnalezieniem się w książkach, w których fabuła toczy się takim rytmem. Tu zmuszona byłam do skupienia się podczas czytania, sprawdzania dat i miejsc akcji, co z kolei irytowało i sprawiło mi trudności z wciągnięciem się w fabułę przez dużą część książki. Taki zabieg ma swoje plusy, bo lepiej poznajemy charakter oraz czynniki kierujące bohaterami w podejmowanych przez nich decyzjach, aczkolwiek, wolałabym skupić uwagę na wydarzeniach i postaciach historycznych, które w tym galimatiasie się rozmywały. Wcześniejsze powieści autorki, mimo przeplatającej się czasowo akcji, czytało mi się dużo lżej i przyjemniej. Były bardziej porywające i emocjonujące. Zakodowałam z nich w pamięci więcej informacji, poszukując ich jeszcze więcej w sieci, aby poszerzyć zdobytą wiedzę. Mam poczucie, iż za dużo tu postaci, zawirowań ich losów (mogących stanowić osobną powieść o każdym z nich), a także miejsc, w większości zainspirowanych najbliższym otoczeniem pisarki, która zdaje się konstruując tę powieść w ten, a nie inny sposób, chciała im się odwdzięczyć za pomoc w jej pisaniu, a także za wpływ jaki miały na jej życie, w czym może nas utwierdzać przeczytanie podziękowań. W tle przez całą opowieść przewijają się motywy z dzieła Homera - “Odysei”. Dzieła towarzyszącego od zawsze szeregowemu Courtney’owi Colemanowi, który zaciągnął się do armii, by uciec przed kłopotami, w które wciąż się pakował, odnaleźć wiarę i zrozumieć, czym jest dom. To on wbrew rozkazowi AJ Nelsona, nie bacząc na konsekwencje uratował z getta małą Callę. Jego niesubordynacja i ocalenie życia dziewczynce staje się centralnym motywem powieści, splatając ich losy z postacią Julii w rzymskim szpitalu otoczonym przez SS i determinuje całą trójkę do utrzymania jej przy życiu za wszelką cenę, jak i zachowania jej małej walizeczki. Jak się okazuje, bardzo istotnym przedmiotem w całej historii. Sugerując się opisem książki, spodziewałam się, iż autorka zabierze nas w podróż po świecie baletu, niszczonego przez okupanta, tak jak każda inna dziedzina kultury. Opowie o losie jednej z włoskich primabalerin, której karierę niespodziewanie przerwała wojna, np. rzucając ją w jej wir przez wstąpienie do armii, ucieczkę przed nazistami, bądź która przeżywszy obóz zagłady po wojnie będzie konfrontowała się z traumatycznymi przeżyciami na scenie odradzającego się baletu. Nie spodziewałam się, że świat tancerzy baletowych z czasów wojennych działań zostanie dość skąpo przedstawiony, a los podobny do wymienionych przypisze innej postaci. Kobiecie, dla której sensem życia wcale nie będzie taniec. Tytułową baleriną, o karierze której niewiele się dowiemy, okazaże się być Calla - wiekowa już dama, zmagająca się z Alzheimerem, pragnąca odzyskać ową walizkę. Oceniając całokształt mogę powiedzieć, że otrzymałam ciekawą, wartą poznania historię Rzymu z czasów wojennej pożogi, z niepotrzebnym w moim odczuciu wątkiem romantycznym łączącym angielską primabalerinę z amerykańskim żołnierzem oraz współczesną, w której zostają odkrywane tajemnice przeszłości skrywane przez przodków. “Włoska balerina” to także powieść opowiadająca o heroizmie, determinacji, odwadze i poświęceniu. Radzeniu sobie ze stratą oraz tęsknocie. Wpływie, jaki może wywrzeć jedno życie na życie wielu innych, również na kolejne pokolenia. Przyjaźni trzymającej przy życiu oraz miłości, która jest potężniejsza niż wojna niwelująca wszystko.