Jakie lektury były na maturze? Lista od 2020 roku

Egzamin dojrzałości wymaga gruntownego przygotowania, szczególnie w zakresie znajomości lektur obowiązkowych. Dla wielu maturzystów stanowi to nie lada wyzwanie, ponieważ lista dzieł do przyswojenia jest obszerna i zróżnicowana. W tym artykule przedstawimy szczegółowe zestawienie utworów, które pojawiły się na egzaminie maturalnym w ostatnich latach, a także przeanalizujemy najważniejsze zmiany w formule egzaminu.

Systematyczne poznawanie lektur do matury stanowi klucz do sukcesu podczas egzaminu pisemnego. Warto zaznaczyć, że znajomość treści utworów powinna iść w parze ze zrozumieniem kontekstów kulturowych, historycznych i filozoficznych – to właśnie umiejętność interpretacji dzieła w szerszej perspektywie często decyduje o wysokiej ocenie pracy maturalnej.

Przygotowaliśmy kompleksowy przewodnik, który pomoże uporządkować wiedzę o tym, jakie lektury były na maturze w poprzednich latach. Dodatkowo zebraliśmy praktyczne wskazówki dotyczące efektywnego przygotowania się do egzaminu oraz metody radzenia sobie z obszernymi tekstami literackimi.

Spis treści:

• Matura w formule 2015 i 2023 – jakie są główne różnice dotyczące lektur?
• Jakie lektury były na maturze w poprzednich latach?
• Czy warto czytać streszczenia? Maturalne SOS na ostatnią chwilę
• Jak przygotować się do pisemnej matury z języka polskiego? Najważniejsze wskazówki

Matura w formule 2015 i 2023 – jakie są główne różnice dotyczące lektur?

Zmiany w formule matury wpływają nie tylko na strukturę egzaminu, ale także na sposób wykorzystania lektur. W starszej formule (2015) uczniowie mieli do wyboru dwa tematy wypracowań, które odnosiły się do konkretnych tytułów. Nowa formuła (2023) daje więcej swobody – maturzyści mogą odwoływać się do dowolnego utworu z listy, na którą składają się lektury obowiązkowe, pod warunkiem że potrafią dobrze go zinterpretować. Spis lektur na maturę jest podobny, ale wybór, którego mogą dokonać uczniowie, jest znacznie szerszy.

Również sposób oceny uległ zmianie – większy nacisk kładzie się na umiejętność argumentacji niż na znajomość szczegółów fabularnych. Wciąż jednak dla powodzenia kluczowa jest znajomość kanonu lektur, a najważniejsze lektury do matury to m.in. dzieła Adama Mickiewicza, Bolesława Prusa, Stanisława Wyspiańskiego czy Władysława Reymonta.

Jakie lektury były na maturze w poprzednich latach?

Wymagane lektury na maturę to zbiór tekstów o zróżnicowanej charakterystyce i tematyce, co wskazuje na nacisk na różnorodne epoki literackie i ważne motywy. W związku z tym na poprzednich egzaminach pojawiały się zarówno klasyczne dzieła literatury polskiej, jak i nieco mniej oczywiste utwory. Sprawdźmy więc, jakie lektury były na maturze w ostatnich latach i jakie książki warto było wcześniej przeczytać, by nie mieć problemów ze zdaniem egzaminu.

W 2020 roku maturzyści musieli wykazać się znajomością „Wesela”. Stanisław Wyspiański stworzył dramat, który w symboliczny sposób przedstawia podziały społeczne oraz problem walki o niepodległość. To dzieło, które od lat stanowi jeden z fundamentów polskiej literatury i często pojawia się w egzaminacyjnych arkuszach. W tym samym roku na maturze znalazł się także wiersz „Daremne” Anny Kamieńskiej, utwór refleksyjny, skłaniający do głębszej interpretacji.

Rok później kluczową lekturą była „Lalka”, jaką napisał Bolesław Prus. To realistyczna powieść ukazująca społeczne i ekonomiczne przemiany końca XIX wieku. Obok niej istotnym utworem była „Ziemia obiecana” poruszająca temat kapitalizmu i jego wpływu na życie bohaterów. Powieści Reymonta często pojawiają się w tematach maturalnych – to niezwykle ważne, jeśli nie najważniejsze lektury, które powinien znać każdy, kto przystępuje do egzaminu dojrzałości z języka polskiego.

W 2022 roku na egzaminie dominowały dzieła historyczne i realistyczne. Szczególne znaczenie miała epopeja narodowa „Pan Tadeusz”, która od lat pozostaje jedną z najważniejszych lektur szkolnych. Obok niej pojawił się inny ważny utwór, czyli „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej – powieść, która w realistyczny sposób przedstawia losy polskiego ziemiaństwa na tle burzliwych zmian społecznych.

Egzamin w 2023 roku przyniósł istotną zmianę – maturzyści mogli odwoływać się do dowolnej książki z kanonu lektur szkolnych. Lista lektur na maturę nie uległa zmianie, ale wybór uczniów stał się znacznie większy. Wiele osób zdecydowało się na „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza, powieść ukazującą problem dorastania, konformizmu i narzucanych ról społecznych. Była to szansa na bardziej indywidualne podejście do tematu wypracowania.

Podobne zasady obowiązywały w 2024 roku, gdzie również należało wybrać dowolną książkę z listy lektur. Wielu uczniów nawiązywało wtedy np. do „Dziadów” – przez swoją twórczość Adam Mickiewicz stał się pisarzem, do którego chętnie odwołuje się wielu uczniów. Jego utwory doskonale wpisują się w tematykę walki narodowowyzwoleńczej oraz romantycznych ideałów i ich znajomość jest ważna dla skutecznej argumentacji w wypracowaniach na ten temat.

Jak widać, choć lektury na maturze z poprzednich lat różniły się od siebie, to jednak wciąż dominowały utwory klasyczne, które pozwalały na interpretację w różnych kontekstach. Dobra znajomość tych dzieł znacząco zwiększała szanse na uzyskanie wysokiego wyniku.

Czy warto czytać streszczenia? Maturalne SOS na ostatnią chwilę

Czy można zdać maturę, sięgając jedynie po streszczenia lektur i opracowania? Tego typu pytanie nurtuje wielu uczniów, zwłaszcza gdy czas do egzaminu się kurczy. Chociaż streszczenia mogą pomóc w przypomnieniu sobie fabuły, nie zastąpią one pełnej lektury – egzaminatorzy często oceniają umiejętność interpretacji, a nie same fakty.

Dobrą opcją na ostatnie dni przed maturą jest skorzystanie z repetytorium, które zawiera omówienia najważniejszych wątków i motywów literackich. Takie publikacje pomagają także w formułowaniu czytelnej argumentacji i analizowaniu kontekstów historyczno-literackich, co jest kluczowe na egzaminie pisemnym.

Jak przygotować się do pisemnej matury z języka polskiego? Najważniejsze wskazówki

Aby dobrze zdać maturę z języka polskiego, warto:

1. Dokładnie zapoznać się z wymaganymi lekturami. Nie wystarczy wiedzieć, jakie lektury były na maturze – trzeba również rozumieć ich główne przesłanie.
2. Ćwiczyć pisanie wypracowań. Regularne pisanie rozprawek na podstawie dawnych tematów maturalnych pozwala lepiej opanować technikę argumentacji.
3. Sięgnąć po repetytorium maturzysty. To nie tylko streszczenia, ale także analiza tematów, które mogą pojawić się na egzaminie.
4. Powtórzyć konteksty historyczno-literackie. Wiedza o epoce, w której powstała dana książka, może pomóc w interpretacji tekstu.
5. Unikać stresu. Dobry plan nauki, odpoczynek i pozytywne nastawienie to klucz do sukcesu.

Analiza poprzednich egzaminów pokazuje, że choć potrzebne lektury na maturę zmieniają się co roku, niektóre utwory są niezastąpione. Szczególnie ważna jest znajomość twórczości takich polskich autorów jak Mickiewicz, Prus, Reymont czy Wyspiański. Jeśli chcesz dobrze przygotować się do egzaminu, nie ograniczaj się do streszczeń – warto sięgnąć po pełne teksty oraz korzystać z repetytoriów, które systematyzują wiedzę. Powodzenia w nauce!