Chrobry - Grzegorz Gajek

Dzisiejsza recenzja dotyczy najnowszej powieści Grzegorza Gajka, „Chrobry”. To fascynująca i odważna próba demontażu spiżowego pomnika pierwszego króla Polski. Ile razy mieliście tak że lekcje historii to nuda? No ja często i gęsto, ale dyby były prowadzone jak książki autora o wiele bardziej chciałoby się zagłębić i poznać całą historię skrytą za bohaterem powieści. Czytając „Bolko”, „Piast” albo „Tove” wiedziałam, że każda następna będzie hitem i wiecie co?! Nie zawiodłam się. Według mnie autor ma rzetelny warsztat historyczny oraz plastyczny język pisania, tym razem oddaje głos tym, którzy znali Bolesława Chrobrego najintymniej – jego dzieciom. To z ich perspektywy, pełnej sprzecznych emocji, obserwujemy narodziny królestwa, cenę władzy oraz dramat człowieka ukrytego za koroną. Akcja powieści toczy się w kluczowym dla polskiej państwowości okresie wokół roku 1000 i unika prostej, linearnej biografii władcy. Zamiast tego Gajek buduje wielowymiarowy portret Chrobrego, filtrując go przez wspomnienia i odczucia jego córki Regelindy oraz syna i następcy, Mieszka II. Regelinda, wydana za mąż za margrabiego miśnieńskiego Hermana, z oddalenia próbuje zrozumieć polityczne ambicje i demony, które targają jej ojcem. Jej spojrzenie jest pełne tęsknoty, ale i krytycyzmu. Dostrzega brutalność i bezwzględność ojcowskich decyzji, które niszczą rodzinne więzi w imię racji stanu. Z kolei Mieszko, wychowywany w cieniu potężnego ojca i nieustannie porównywany do pierworodnego, wygnanego Bezpryma, maluje obraz władcy wymagającego, surowego, a jednocześnie budzącego podziw i miłość. Jego relacja z Bolesławem jest skomplikowana, naznaczona lękiem, rywalizacją, ale i poczuciem dziedzictwa, które musi unieść. Dla mnie autor z wielką dbałością o szczegóły odtwarza realia epoki. Brutalny świat wczesnego średniowiecza, w którym polityka miesza się z wiarą, a dyplomacja z przemocą, staje się żywym tłem dla ludzkich dramatów. Autor nie epatuje archaizmami, lecz w subtelny sposób stylizuje język, co nadaje powieści autentyczności, nie utrudniając jednocześnie lektury. Dialogi są naturalne, a opisy plastyczne, dzięki czemu czytelnik z łatwością zanurza się w przedstawiony świat. „Chrobry” to nie tylko opowieść o wielkiej polityce, zjeździe gnieźnieńskim, wojnach z Cesarstwem czy staraniach o koronę. To przede wszystkim kronika rodzinnych tragedii, złamanych serc i poświęceń, które były fundamentem budowy królestwa. Powieść stawia pytania o cenę władzy, o to, co człowiek jest w stanie poświęcić dla idei i czy dziedzictwo wielkości nie jest jednocześnie przekleństwem. To lektura obowiązkowa dla miłośników powieści historycznych, którzy szukają czegoś więcej niż tylko barwnej opowieści o przeszłości. Grzegorz Gajek, łącząc rzetelność historyczną z psychologiczną głębią, stworzył dzieło, które na długo pozostaje w pamięci i zmusza do refleksji nad skomplikowaną naturą człowieka i władzy. W książce występują postacie dobrze znane wam z lekcji historii więc tak krótko o nich Tytułowy Bolesław I Chrobry – bohater, książę, a następnie pierwszy król Polski. W powieści ukazany nie jako posągowa postać, ale jako człowiek z krwi i kości – ambitny i bezwzględny władca, ale także ojciec, którego decyzje ranią najbliższych. Regelinda – Córka Bolesława Chrobrego i Emnildy, żona margrabiego Miśni, Hermana. Jedna z dwojga narratorów powieści. Z perspektywy obcego dworu analizuje politykę ojca i losy swojej rodziny. Mieszko II Lambert – Syn Bolesława Chrobrego i Emnildy, następca tronu oraz inne postacie zapadające w pamięć. Dla Fanów elektronicznej wersji książki zapraszam wpaść do aplikacji Audioteka i oddać się przygodzie.