Wykonywanie długoterminowych kar pozbawienia... - Aleksandra Polak-Kruszyk

Długoterminowe kary pozbawienia wolności odgrywają istotną rolę wobec sprawców najpoważniejszych przestępstw. Dopiero orzekane w takim wymiarze czynią zadość poczuciu sprawiedliwości społeczeństwa, które oczekuje reakcji

i ochrony ze strony państwa. Rozległa nowelizacja kodeksu karnego uchwalona w lipcu 2022 roku wprowadza zmiany, które stawiają przed polskim systemem penitencjarnym nowe wyzwania: wykonywanie nieznanych wcześniej kar od 25 do 30 lat pozbawienia wolności oraz kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Tymczasem penitencjaryści coraz częściej podnoszą argument, że cel resocjalizacyjny kar długoterminowych jest trudny do osiągnięcia, a kary takie często sprowadzają się jedynie do aspektu izolacyjnego. Autorka przekonuje jednak, że mimo narastającej krytyki, nie możemy zupełnie zrezygnować z wymierzania kar długoterminowych, a jedynie w dalszym ciągu doskonalić ich wykonywanie. Nadal pozostaje wiele wątpliwości dotyczących postępowania z osobami odbywającymi kary skrajnie długie, a świat skazanych na kary długoterminowe stanowi nieodkryty fragment przestrzeni penitencjarnej.

Aleksandra Polak-Kruszyk na podstawie przeprowadzonych własnych badań oraz odwołując się do innych dziedzin nauki, takich jak socjologia czy psychologia, formułuje piętnaście postulatów zmian w wykonywaniu kar długoterminowych, zmierzających do stworzenia optymalnego modelu postępowania ze skazanymi.

Monografia skierowana jest przede wszystkim do praktyków i teoretyków zainteresowanych problematyką długoterminowej izolacji, osób zaangażowanych w pracę z osadzonymi i pozostających z nimi w bezpośrednim kontakcie, kuratorów sądowych, a także funkcjonariuszy Służby Więziennej. Praca może jednak okazać się przydatna również dla świata nauki oraz sędziów (zwłaszcza penitencjarnych), prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i studentów.

Trafność tematu recenzowanej monografii pozostaje bezsprzeczna. Choć w polskiej literaturze karnistycznej występowały opracowania dotyczące kar długoterminowych, zwykle dotyczyły one ich konkretnych postaci (kary 25 lat pozbawienia wolności lub kary dożywotniego pozbawienia wolności). Autorka wyznaczyła sobie zadanie zdecydowanie bardziej skomplikowane. Odnosi się bowiem w swoich rozważaniach do długoterminowych kar pozbawienia wolności, [] które trwają minimum 5 lat lub dłużej. Wskazana perspektywa badawcza nie była dotychczas przedmiotem analiz naukowych, tym cenniejsze są więc wielowątkowe rozważania poświęcone wskazanemu zagadnieniu.

Z recenzji dr hab. Joanny Brzezińskiej, Uniwersytet Wrocławski