Dwór. Pejzaż okaleczony - Joanna Gliwa

Dwór ziemiański jest jedną z charakterystycznych cech polskiego krajobrazu, polskiej historii i kultury

Dwór. Pejzaż okaleczony to opowieść o historii polskiego ziemiaństwa

i ziemiańskich siedzib . To również książka odkłamująca lewicową narrację dotyczącą historii formacji, która we współczesnej świadomości społecznej nieomal przestała istnieć: ziemiaństwa polskiego.

Ukazuje sugestywny zapis podróży odbywanych równolegle w dwóch przestrzeniach czasowych współcześnie do pozostałości rezydencji szlacheckich rozsianych po obszarze dawnej Rzeczypospolitej, także tych znajdujących się w granicach dzisiejszej Białorusi. Jednocześnie autorka prowadzi czytelnika w przeszłość, przez historię - często tragiczną - rodów, zamieszkujących opisywane pałace, dwory, dworki.

Oto Cieńscy z podolskich Ossowców, Duszyńscy z Wyszpola na Ukrainie, Heydlowie z mazowieckiej Brzózy i Beremian na Ukrainie, Karscy z Włostowa w Świętokrzyskiem, Rejtanowie z Hruszówki, Skirmuntowie z Mołodowa na Polesiu, Ścibor - Marchoccy z nowogródzkich Korelicz i podlaskiego Krzeska, Wichlińscy z wielkopolskiego Tuczna, rodzina OBrien de Lacy - spolonizowani Irlandczycy i patrioci polscy z podgrodzieńskiego Augustówka

Każdy rozdział tego zbioru reportaży historycznych jest jak epitafium dla przedstawionego w nim dworu i jego mieszkańców.

Skryty za ciemna tarcza starych drzew lip, wiązów, modrzewi lub kasztanowców z aleją wjazdową wpadającą na okrągły gazon, dźwigał na plecach cienisty garb parku albo tylko ogrodu, ale koniecznie z chłodnym okiem stawu lub choćby ruczajem. W środku naszpikowany solidnymi meblami, patriotycznymi i sentymentalnymi pamiątkami, pozytywkami grającymi Pożegnanie ojczyzny Ogińskiego, ze strychem pełnym antycznych szpargałów i z piwniczką hojną zacnymi trunkami, z Matką Boską

Częstochowską, Ostrobramską lub Berdyczowską, ale i z mitologią sarmacką, z drzewem genealogicznym wywiedzionym wprost od biblijnego Jafeta i z babka w czarnej biżuterii z czasu postyczniowej żałoby. Bohater opowieści i obrazów powołanych przez wyobraźnię artystów równinnego i melancholijnego kraju, szaniec patriotyzmu i sanktuarium hasła: Bóg, Honor i Ojczyzna, kulturowy symbol terytorium zamieszkałego przez Polaków, po prostu ich ostoja dwór.