Joseph Beuys a sztuka polska - Marta Ryczkowska

Joseph Beuys jest jedną z najważniejszych postaci sztuki XX wieku. Beuys wierzył, że każdy człowiek jest artystą i że sztuka ma moc rewolucyjną, zdolną do transformacji społeczeństwa. Zachęcał do przekształcania codziennych działań w procesy twórcze, co w obliczu współczesnych wyzwań jest szczególnie aktualne. Idee Beuysa przenikały i przenikają nadal do prac wielu twórców, także w Polsce.

Marta Ryczkowska, historyczka sztuki, krytyczka i kuratorka, analizuje twórczość Beuysa i jej wpływ na polskich artystów, wśród których są Teresa Murak, Jerzy Rosołowicz, Paweł Freisler, Henryk Gajewski, duet KwieKulik, Tadeusz Kantor, Andrzej Partum oraz Mirosław Bałka. Posłowie autorstwa Sebastiana Cichockiego dodatkowo poszerza tę listę o najmłodszą, tworzącą już w XXI wieku, generację artystów i artystek.

Kryzys klimatyczny nadał bowiem nowego znaczenia ekologicznym i społecznym postulatom Beuysa. Jego działania, takie jak sadzenie drzew czy ochrona mokradeł, są dziś interpretowane jako pionierskie formy aktywizmu ekologicznego.

Wpływ artysty widoczny jest również w praktykach łączących sztukę z edukacją i polityką. Beuys przewidywał, że w przyszłości sztuka stanie się narzędziem niezbędnym do ochrony planety i demokracji. Jego dziedzictwo inspiruje do tworzenia alternatywnych form sztuki współczującej, użytecznej i dobrej dla wszystkich istot.

Dziś czytamy twórczość Josepha Beuysa zazwyczaj poprzez dzieła innych, potwierdzając, że mamy do czynienia z wyjątkowo żywotnym dziełem totalnym, odkładającym się jak warstwy tektoniczne idei i postulatów, realizowanych przez rozmyte, zbiorowe ciało artystyczne. Twórczość Beuysa mierzy się bowiem z fundamentalnymi, naglącymi pytaniami, jakie zadać możemy, rozważając naturę sztuki i jej relacji do tego co wobec niej zewnętrzne. Co jest sztuką a co nią nie jest? Gdzie przebiegają granice sztuki (czy w ogóle istnieją)? Do czego służy sztuka? Czy ma wartość użytkową? Jaki jest jej cel? Kim jest osoba artystyczna? Jakie stoją przed nią zadania? Gdzie jest miejsce dla sztuki (muzeum, siedziba partii politycznej, mokradła)? Książka Marty Ryczkowskiej nie tylko uzupełnia istotny brak w polskim piśmiennictwie, jakim jest kompleksowe i wyczerpujące opracowanie twórczości Josepha Beuysa, ale także porządkuje wpływy, tematy, konteksty, zainteresowania oraz informacje biograficzne na temat życia artysty. Sebastian Cichocki, fragment wstępu