Słownik stereotypów i symboli ludowych T.2 cz.7 - red. Jerzy Bartmiński

Siódmy zeszyt tomu roślinnego Słownika stereotypów i symboli ludowych poświęcamy krzewom i krzewinkom. To specyficzna grupa, co opisujemy w haśle krzew. bo w polszczyźnie ludowej wyrazy krzew i krzewinka pojawiają się rzadko - częściej spotkać się można z ich synonimami krzak i kierz, a w pieśniach zwykle mowa o nieokreślonej krzewinie. W związku z tym kategoria krzewów jest rozmyta, co uwidacznia się w braku kontrastowego zróżnicowania należących do niej roślin. Zwykle do krzewów zaliczane są omawiane w tym zeszycie rośliny krzaczaste, rozgałęziające się tuż przy ziemi, tj. agrest, bez lilak, cis, czarny bez, czeremcha, dzika róża, jałowiec, jaśmin, jeżyna, kalina, leszczyna, malina, mirt, porzeczka, tarnina, zaś do krzewinek zalicza się jagodę czy żurawinę. Jednocześnie niektóre z wymienionych roślin rosną na tyle wysoko, że bywają kategoryzowane jako drzewa (cis, czarny bez, czeremcha, jałowiec, kalina, leszczyna, tarnina), przypisywane są im właściwości lecznicze i magiczne pozwalające skategoryzować je jako zioła (cis, głóg) bądź też docenia się ich piękno, zaliczając je do kwiatów (mirt). W przedstawionych hasłach staramy się ocalać to zróżnicowanie. aby jednak nie narzucać Czytelnikowi własnej typologii i ułatwić mu poruszanie się w materiale, zdecydowaliśmy się przedstawić ludowe językowo-kulturowe obrazy krzewów i krzewinek w porządku alfabetycznym.

Jerzy Bartmiński